Thực hiện việc rà soát, hoàn thiện các thủ tục chỉnh lý đất đai, tài sản gắn liền với đất được UBND tỉnh Quảng Nam giao cho Ban QLDA Thuỷ điện 3 để xây dựng Công trình Thuỷ điện Sông Tranh 2 Ban QLDA Thuỷ điện 3 đã làm việc với UBND tỉnh Quảng Nam về việc điều chỉnh tên doanh nghiệp cho thuê đất. Đến nay, UBND tỉnh Quảng Nam đã điều chỉnh tên trên các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ Ban QLDA Thuỷ điện 3 sang Công ty mẹ - Tổng công ty Phát điện 1 tại Quyết định số 2398/QĐ-UBND ngày 15/9/2022 và ký Phụ lục điều chỉnh các Hợp đồng thuê đất. Tuy nhiên, trong quá trình hoàn thiện các thủ tục pháp lý còn phát sinh vướng mắc liên quan đến hình thức giao đất cần được kiến nghị làm rõ.

Ảnh: Đập chính Công trình Thủy điện Sông Tranh 2 

         1. Các quy định liên quan đến hình thức giao đất

         a) Các quy định liên quan đến giao đất

         Căn cứ Điều 54 và Điều 55 Luật Đất đai năm 2013 đối với tổ chức kinh tế không thuộc trường hợp được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất và giao đất có thu tiền sử dụng đất (trừ tổ chức kinh tế được giao đất có thu tiền sử dụng đất thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc để bán kết hợp cho thuê; hạ tầng nghĩa trang, nghĩa địa để chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với hạ tầng). 

         b) Các quy định liên quan đến đất lòng hồ thủy điện

         - Căn cứ điểm a, Khoản 1 và Khoản 2 Điều 163 Luật Đất đai năm 2013: “1. Căn cứ vào mục đích sử dụng chủ yếu đã xác định, đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối và mặt nước chuyên dùng được quản lý và sử dụng theo quy định sau đây: a) Nhà nước giao cho tổ chức để quản lý kết hợp sử dụng, khai thác đất có mặt nước chuyên dùng vào mục đích phi nông nghiệp hoặc phi nông nghiệp kết hợp với nuôi trồng và khai thác thủy sản;b) Nhà nước cho thuê đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối thu tiền thuê đất hàng năm đối với tổ chức kinh tế, hộ gia đình, cá nhân để nuôi trồng thủy sản;... 2. Việc khai thác, sử dụng đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối và mặt nước chuyên dùng phải bảo đảm không ảnh hưởng đến mục đích sử dụng chủ yếu đã được xác định;”

        - Theo quy định tại Khoản 39, Điều 2 Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 06/01/2017 của Chính phủ: “Điều 57a. Đất có mặt nước chuyên dùng là hồ thủy điện, hồ thủy lợi

        1. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định cho thuê đất có mặt nước là hồ thủy điện, thủy lợi để kết hợp sử dụng với mục đích phi nông nghiệp, nuôi trồng, khai thác thủy sản theo thẩm quyền quy định tại Điều 59 của Luật đất đai.

         2. Việc khai thác, sử dụng đất có mặt nước là hồ thủy điện, thủy lợi vào mục đích phi nông nghiệp, nuôi trồng, khai thác thủy sản phải bảo đảm không ảnh hưởng đến mục đích sử dụng chủ yếu đã được xác định và phải tuân theo quy định của các pháp luật khác có liên quan.

        3. Thời hạn cho thuê đất có mặt nước chuyên dùng là hồ thủy điện, hồ thủy lợi do Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền quyết định cho thuê đất quyết định nhưng không quá 50 năm.”

         - Theo Văn bản số 4007/BTNMT-TCQLĐĐ ngày 15/9/2016 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc sử dụng đất của các điểm Bưu điện - Văn hóa xã, 02 trạm điều khiển vệ tinh VINASAT và việc quản lý, sử dụng đất mặt nước: “Căn cứ quy định tại Điểm a Khoản 1 và Khoản 2 Điều 163 của Luật Đất đai thì Nhà nước không thực hiện việc cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam thuê đất đối với đất có mặt nước chuyên dùng là hồ thủy điện mà thực hiện giao quản lý để kết hợp sử dụng, khai thác đất có mặt nước chuyên dùng vào mục đích phi nông nghiệp hoặc phi nông nghiệp kết hợp với nuôi trồng và khai thác thủy sản”.

         - Theo Văn bản số 4712/BTNMT-TCQLĐĐ ngày 18/9/2019 của Bộ Tài nguyên và Môi trường (Văn bản cá biệt gửi Tập đoàn điện lực Việt Nam) về việc hướng dẫn thực hiện thuê đất lòng hồ thủy điện: “đối với đất lòng hồ thủy điện không giao, cho thuê đối với chủ dự án các công trình điện, thủy lợi, các đơn vị quản lý vận hành nhà máy thủy điện mà giao cho tổ chức được giao trách nhiệm quản lý và vận hành các hồ thủy điện, thủy lợi để quản lý chung.

         Như vậy, theo quy định đối với đất lòng hồ thủy điện để kết hợp sử dụng với mục đích phi nông nghiệp, nuôi trồng, khai thác thủy sản thì UBND cấp tỉnh quyết định cho tổ chức thuê đất. Tuy nhiên, các căn cứ nêu trên không quy định đối với đất lòng hồ thủy điện không kết hợp sử dụng với mục đích phi nông nghiệp, nuôi trồng, khai thác thủy sản có thuộc trường hợp thuê đất hoặc giao đất (không thu tiền sử dụng đất) hay không.

         Thực hiện các nội dung tại Văn bản 4712/BTNMT-TCQLĐĐ ngày 18/9/2019 của Bộ Tài nguyên và Môi trường nêu trên, Tập đoàn điện lực Việt Nam đã có văn bản số 5081/EVN-KH ngày 24/9/2019 hướng dẫn các đơn vị thành viên làm việc với các cơ quan chức năng của địa phương để thống nhất việc không thực hiện giao/cho thuê đất lòng hồ và hoàn thiện các thủ tục pháp lý cần thiết liên quan đến việc quản lý và sử dụng đất lòng hồ thủy điện. 

         Từ những vấn đề nêu trên, Ban QLDA Thuỷ điện 3 đang kiến nghị UBND tỉnh Quảng Nam, Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Quảng Nam và các Sở, Ban, Ngành liên quan có hướng dẫn cụ thể để thực hiện.

Tg: Vũ Thị Kiều Oanh